De hoogste functionaris van de Verenigde Naties voor de Rechten van de Mens heeft opgeroepen om de bescherming van burgers in Afghanistan te waarborgen. In de eerste 8 maanden van 2008 zijn er al 1.445 doden onder de burgerbevolking gevallen.
Dit hebben de Verenigde Naties dinsdag in een verklaring bekendgemaakt. De jongste cijfers wijzen uit dat het aantal doden onder de burgers dit jaar met bijna 40 procent is gestegen vergeleken met de eerste 8 maanden van 2007.
De mensenrechtentak van de UN Assistance Mission in Afghanistan (UNAMA) zei dat er de eerste 8 maanden van het vorig jaar 1.040 burgers werden omgebracht door de strijdende partijen.
Taliban
Het aantal doden dat door de Taliban en andere strijdkrachten die tegen de regering strijden is dit jaar in de eerste 8 maanden bijna verdubbeld vergeleken met dezelfde periode vorig jaar.
800 van de dodelijke slachtoffers (55 procent) werd veroorzaakt door toedoen van de Taliban en andere opstandelingengroepen.
ISAF en Coalitie
Het aantal mensen dat door de regering en de internationale troepen werd gedood is ook flink toegenomen. De meeste doden vielen door de zogenoemde “precisiebombardementen”.
Afghaanse troepen en militairen van de Coalitie en de ISAF-veiligheidsmacht van de NAVO brachten 577 burgers om het leven (40 procent). 395 mensen kwamen om het leven door de luchtaanvallen van de buitenlanders.
Er is sprake van een toename van 21 procent vergeleken met vorig jaar van het aantal mensen dat wordt gedood door de legermachten die de regering steunen. In 2007 werden daardoor 462 mensen omgebracht.
Nog 68 mensen kwamen om in kruisvuur en andere incidenten waarvan de VN niet met zekerheid kan zegen wie daarvoor de verantwoordelijkheid draagt.
Oproep
Navanethem Pillay, die de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de VN is, riep “alle partijen in het conflict op om de internationale humanitaire wetgeving te respecteren en alles in het werk te stellen om het doden van burgers te voorkomen”.
Het is een oproep die vaak door de Verenigde Naties, mensenrechtenorganisaties en hulporganisaties is geplaatst.
Haar voorganger, Louise Arbour, stelde vorig jaar al dat “burgerslachtoffers een schending van het oorlogsrecht (kunnen) zijn”.
“De Taliban en andere opstandelingengroepen moeten stoppen met praktijken waardoor grote hoeveelheden willekeurige levens verloren gaan. Er moet werk van worden gemaakt dat zulke groepen aansprakelijk worden gesteld. Er is een lange periode van straffeloosheid in Afghanistan en daar moet verandering in komen,” aldus Pillay.
Ze verklaarde verder: “Er is broodnodig een betere coördinatie nodig tussen de Afghaanse en de buitenlandse strijdkrachten om de burgers beter te beschermen en de veiligheid en het welzijn voor de door oorlog geteisterde gemeenschappen te verbeteren.”
“Het is tevens van vitaal belang dat er meer helderheid is in de verantwoordelijkheid die de buitenlandse troepen dragen bij incidenten waarbij doden onder de burgerbevolking vallen.”
Daarnaast moet er volgens Pillay “een snelle en onafhankelijke vaststelling van de schade komen en een eerlijk en betrouwbaar systeem van uitbetaling van smartengeld aan overlevenden en de nabestaanden van slachtoffers.”
Azizabad
De VN maakten verder bekend dat de afgelopen maand augustus tot de meest dodelijke behoorde. Er werden 330 burgers gedood, waaronder minstens 92 mensen bij een operatie van Afghaanse en internationale strijdkrachten in Shindand in de westelijke provincie Herat.
Deze doden die vielen in het dorp Azizabad in het district Shindand worden door de internationale strijdkrachten hardnekkig ontkend, ondanks onderzoeken van de VN, de Afghaanse overheid en de Afghaanse mensenrechtencommissie AIHRC.
De Verenigde Staten gaven pas onlangs toe 5 tot 7 burgers te hebben gedood, maar zullen het onderzoek heropenen, onder meer nadat er video-opnamen naar buiten zijn gebracht met daarop tientallen doden.
Zondag maakte de Afghaanse regering bekend dat een rivaliserende stam de buitenlandse strijdmacht op onschuldige mensen had afgestuurd. Slachtoffers waren zelfs werkzaam als beveiligers op een Britse basis in de buurt. Zo doodde de Coalitie haar eigen medewerkers.
Bizar record
Mevrouw Pillay merkte op dat er in augustus een recordaantal burgerslachtoffers zijn te betreuren sinds de grootste vijandelijkheden eindigden toen aan het eind van 2001 het regime van de Taliban was verdreven.
In de eerste drie maanden van de oorlog vielen er ongeveer 3.200 doden onder de burgerbevolking door buitenlandse luchtaanvallen.
Karzai
President Hamid Karzai dringt er al jaren bij de buitenlandse strijdmacht op aan “voorzichtig om te springen met levens van Afghaanse burgers” en vraagt de buitenlanders “acties zorgvuldig te coördineren met de Afghaanse autoriteiten”. Met weinig succes dus.
Burgerdoden ondermijnen zijn gezag en de steun voor de aanwezigheid van de buitenlandse legers in zijn land.
Volgens deskundigen kan het mensen zelfs aansporen om zich aan te sluiten bij de Taliban.
Eerder dit jaar meldde de UNAMA al dat er in de eerste helft van 2008 698 burgers werden gedood in Afghanistan. In dezelfde periode in 2007 vonden 430 burgers de dood.
Hulpverleners
Pillay sprak ook haar bezorgdheid uit over de voortdurende aanvallen op hulpverleners.
Afgelopen zondag werden twee Afghaanse artsen en hun chauffeur die voor de VN Wereldgezondheidsorganisatie werkzaam waren gedood door een zelfmoordaanslag in de grensplaats Spin Boldak in het zuidoosten van het land.
Onder de hulpverleners vielen op 13 augustus in de provincie Logar vier doden toen een voertuig van een NGO zonder aanleiding onder vuur werd genomen door onbekende mannen.
Dit jaar zijn er al meer dan 30 hulpverleners om het leven gebracht in het Aziatische land, aldus Pillay.
“Gerichte aanvallen op hulpverleners zijn niet alleen gruweldaden op zichzelf, maar hebben ook verstrekkende gevolgen voor de armste en meest kwetsbare mensen in de samenleving,” aldus de mensenrechtenspecialist.
Humanitaire situatie
Naast de doden en gewonden onder de burgerbevolking die rechtstreeks vallen in het conflict, blijven Afghanen geconfronteerd worden met het moeten verlaten van de woonplek, verwoesting van eigendom, en een ontregeling van de gezondheidszorg, het onderwijs, huisvesting en andere essentiële dienstenverlening.
Methode van onderzoek
De VN maakten niet bekend hoe de gegevens werden verzameld, uit welke bronnen de gegevens afkomstig waren, of hoe er een onderscheid wordt gemaakt tussen onschuldige burgers en een opstandeling die zonder uniform aan de strijd deelneemt.
Maar van de Verenigde Naties is wel bekend dat er zich onder haar informanten buitenlandse commandanten kunnen bevinden, opstandelingenleiders, burgers, regeringsfunctionarissen en vertegenwoordigers van hulporganisaties.
Zie ook:
UN rights chief urges protection amid sharp rise in Afghan civilian deaths
Medisch team van VN gedood bij zelfmoordaanval in Zuid-Afghanistan
Amerikanen kondigen nieuw onderzoek aan naar burgerdoden in Shindand
Dramatische stijging aantal burgerdoden in Afghanistan
Burgerslachtoffers in strijd met Volkenrecht
